Margo Niemowlęta dużą część swojego dnia spędzają na spaniu. Problem w tym, że nie zawsze chcą zasnąć wtedy i na tak długo, jak podobałoby się to ich rodzicom. Nic więc dziwnego, że w Internecie wprost roi się od gorączkowych pytań zdesperowanych matek i ojców: „Jak sprawić, żeby dziecko zasnęło?”, „Jak uśpić niemowlę?”, „Moje dziecko nie chce spać, co robić?” i wielu tym podobnych.
Warto pamiętać, że maluch nie zwleka z zasypianiem ze złej woli, lecz dlatego, że niemowlęta zostały zaprogramowane przez naturę, by spać inaczej niż dorośli czy nawet starsze dzieci. Nieregularne zasypianie i budzenie się, mające niewiele wspólnego z tym, co postrzegamy jako normalny cykl dobowy, jest dla niemowlaków strategią przetrwania: chroni je przed wygłodzeniem (maluchy mają przecież bardzo małe brzuszki, nie mogą się najeść „na zapas”), a według niektórych badań także przed koszmarem każdego rodzica, czyli zespołem nagłej śmierci łóżeczkowej.
W pewnym sensie więc częste nocne przebudzenia i niechęć do zasypiania są korzystne dla dziecka – przypomnijmy sobie o tym, gdy kołyszemy nerwowego malucha, podziwiając przy okazji wspaniały wschód słońca…
a
Spokojne zasypianie, spokojny sen
Uspokojenie dziecka przed snem jest jednym z kluczowych czynników wpływających na to, czy będzie ono spać przez całą noc – albo chociaż większą jej część. Warto zadbać o to, by z czasem stworzyć zestaw zwyczajów i rytuałów związanych z kładzeniem się, które pokażą maluchowi, że pora już spać, i które będą sygnałem, że czas uspokoić się i wyciszyć. Stworzenie takiego „rytuału zasypiania” będzie pomocne zarówno dla niemowląt, jak i dla starszych, kilkuletnich dzieci. A choć każde dziecko jest inne i na każde może zadziałać coś innego, na pewno nie zaszkodzi sięgnąć po kilka sprawdzonych sposobów.
a
Wypatruj sygnałów
To może wydawać się oczywiste, ale najłatwiej uspokoić i położyć spać takiego malucha, który już sam z siebie zdradza objawy zmęczenia i senności. Może ziewać, patrzeć pustym wzrokiem w przestrzeń (na tym etapie trzeba uważać: zaraz zacznie być rozdrażniony!) czy nawet po prostu przysypiać. To naprawdę nie jest moment, by bawić się z nim czy zaczynać go karmić – nawet jeśli nadeszła właśnie pora karmienia!
a
Powiedz, że czas spać
Przy starszych dzieciach to oczywiste, ale co z niemowlakami? Przecież one nie rozumieją, o co chodzi! Jasne, nie zrozumieją, ale zapamiętają Twoje słowa i będą je kojarzyć z porą snu lub drzemki, jeśli tylko będziesz je konsekwentnie powtarzać. To może być coś prostego, jak „Już pora spać, bardzo cię kocham, zaraz pójdziemy spać” – ważne, by zawsze powtarzać mniej więcej te same słowa w tym samym kontekście (przygotowanie do snu!) i używać łagodnego, cichego głosu.
a
Tworzenie rytuału zasypiania
Nazywa się szumnie, ale rytuał zasypiania, o którym wspomnieliśmy już wyżej, to tylko zespół normalnych wieczornych czynności, które mają pośrednio i bezpośrednio pokazać dziecku, że czas zasnąć. Częścią rytuału może być przygaszenie świateł, delikatny masaż, przeczytanie ulubionej bajki (niemowlętom nie przeszkadza, że będzie zawsze taka sama – ale Tobie może się szybko znudzić, wybierz więc mądrze!), odrobina spokojnej zabawy czy włączenie kojącej muzyki albo białego szumu. Tak naprawdę nie jest istotne, na jakie konkretnie czynności się zdecydujesz: ważne, by były wykonywane zawsze w tej samej kolejności.
a
Bujanie na zasypianie?
Kiedy przebywał jeszcze w brzuchu, maluszek cały czas był delikatnie bujany poruszeniami swojej mamy. To właśnie dlatego nawet kilkuletnie dzieci tak bardzo lubią bujanie i kołysanie: przypomina im ono o tamtym okresie doskonałego ciepła i bezpieczeństwa! Czasem wystarczy więc tylko odkryć ruch, który najbardziej lubi maluszek, by na zawsze rozwiązać problem uspokajania przed snem. Niektóre dzieci lubią być kołysane, jeśli można tak powiedzieć, wzdłuż, czyli zwyczajnie z boku na bok, na rękach, a inne lubią ruch w poprzek, na przykład w bujanym fotelu. Niemało maluchów uwielbia także dynamiczne ruchy w górę i w dół – ćwiczenie przysiadów może okazać się niezbędne!
a
Dobranoc, świecie!
Wiele dzieci – od starszych niemowlaków aż po kilkulatki – lubi przed snem „żegnać się” z członkami rodziny, zwierzakami czy ulubionymi zabawkami. Warto to wykorzystać, by uspokoić malucha i wprowadzić go w senny nastrój: obejście mieszkania i spokojne życzenie wszystkim dobrej nocy zajmie tylko chwilę, a może być cennym sygnałem, że pora już zasnąć. Uważaj tylko, by zrobić to bardzo łagodnie i spokojnie, aby dziecko ukoić, a nie pobudzić.
